Ορθοπεδική ή Ορθοπαιδική

Από μακρού χρονολογείται διαμάχη σχετικά με την ορθή γραφή της ειδικότητας. Ήδη στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Πυρσού, αναφέρονται και οι δύο εκδοχές και μάλιστα τα αντίστοιχα λήμματα υπογράφει ο τότε υφηγητής της Ορθοπεδικής Α. Ι. Κονταργύρης.

Η πρώτη εκδοχή με -ε- ετυμολογείται από το «ορθός» και «πεδάω», ήτοι διορθώνω με μηχανήματα. Το συγκεκριμένο μηχάνημα, το οποίο θα πρέπει να ονομαστεί ορθοπέδη, κατ’ αναλογίαν με την τροχοπέδη (ελληνιστί φρένο) και την χειροπέδη, επίσης συστήματα συγκράτησης αλλά με διαφορετικό σκοπό, αποτελεί και το σήμα της Eλληνικής Oρθοπεδικής Eταιρείας, αλλά και πλείστων άλλων ορθοπεδικών εταιρειών ανά την υφήλιο. Την εκδοχή αυτή ακολουθεί η γαλλική βιβλιογραφία με τους όρους «Chirurgie orthopédique» και «Orthopédie».

Η δεύτερη εκδοχή με -αι- προκύπτει από το σύγγραμμα «Ορθοπαιδία» του NicolasAndry (1741). Την εκδοχή αυτή ακολουθεί η γερμανική βιβλιογραφία, με τον όρο «Orthopädische Chirurgie», όπου τα διαλυτικά επέχουν τον ρόλο της διφθόγγου.

Μέχρι πρόσφατα η αγγλόφωνη βιβλιογραφία ακολουθούσε τη μέση οδό με διπλή αναγραφή, όπου ο όρος «Orthopaedic» αντιπροσώπευε την αγγλική εκδοχή, ενώ ο όρος «Orthopedic» την αμερικανική και πλέον απλουστευμένη.

Μετά την υιοθέτηση του σήματος «Ορθόν Παιδίον» από το Αμερικανικό Κολλέγιο Ορθοπεδικών Χειρουργών φαίνεται ότι άρχισε να επικρατεί η αναγραφή με την δίφθογγο, οπότε και ξεκίνησε η προσπάθεια εναρμόνισης με την «ορθή» γραφή, όπως αυτή καθορίστηκε άνωθεν. Άλλωστε μέχρι τότε η επικρατούσα άποψη ήταν η πρώτη εκδοχή, η οποία και θεωρείται δεδομένη σε ότι έχει σχέση με τα της ειδικότητας.

Μία ωραία ημέρα λοιπόν η Ορθοπεδική Εταιρεία αποφάσισε με «δημοκρατικές» διαδικασίες, δηλαδή στη γενική της συνέλευση, ότι η ορθή γραφή της ειδικότητας είναι πλέον με -αι- και μάλιστα κοινοποίησε την ανωτέρω απόφαση σε όλα τα αρμόδια όργανα, υπουργεία, νομαρχίες, έτσι ώστε να γίνεται δεκτή μόνον η γραφή με –αι-.

Μόνη ένσταση ότι στη χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία (και πότισε με κώνειο τον Σωκράτη, πάντοτε με δημοκρατικές διαδικασίες) είχε προλάβει κάποιος απίθανος τύπος, ονόματι Σόλων, να τοποθετηθεί επί του θέματος, δηλώνοντας ότι «σημασία δεν έχει η γνώμη των πολλών, αλλά του επαϊοντος».

Επομένως κατά πόσον πολλοί ορθοπεδικοί δικαιούνται να αποφασίζουν επί γλωσσολογικού ζητήματος είναι αρκετά συζητήσιμο. Ενδεχομένως πολλοί φιλόλογοι μαζί να δικαιούνται να αποφασίσουν και επί ιατρικών θεμάτων. Το καλύτερο όμως θα ήταν να ακούσουμε κάποια μέρα από μαθητές δημοτικού, ότι παραμέρισαν τον δάσκαλό τους και αποφάσισαν οι ίδιοι, με δημοκρατικές πάντοτε διαδικασίες, για την ορθή γραφή των λέξεων που τους τέθηκαν στο μάθημα της ορθογραφίας, κατάσταση που δεν απέχει και πολύ από τη σημερινή πραγματικότητα της παιδείας.