Η Χειρουργική Ορθοπεδική και Τραυματολογία καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα παθήσεων. Αφορά το σύνολο του σκελετού χωρίς να περιορίζεται στα οστά αλλά καλύπτει και τις αρθρώσεις, τους τένοντες, τους μυς, τα νεύρα και τα περιφερικά αγγεία. Άλλωστε μία άλλη ονομασία της ειδικότητας, αλλά και τίτλος του γνωστότερου ορθοπεδικού περιοδικού, είναι η Χειρουργική Οστών και Αρθρώσεων. Προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχής χειρουργική αντιμετώπιση, προ-απαιτείται η πλήρης και σφαιρική γνώση του αντικειμένου και προφανώς τόσο η σωστή διάγνωση, όσο και η σωστή ένδειξη θεραπείας. Επομένως, αυτό που προέχει στην αντιμετώπιση του ασθενούς, ακόμα και με απλές και συνήθεις παθήσεις, όπως η οσφυαλγία, είναι η ορθή διάγνωση και ο αποκλεισμός άλλων σοβαρότερων παθήσεων, οι οποίες συνηθέστατα υποδύονται μυοσκελετική συμπτωματολογία. Στο επίπεδο ενός σύγχρονου και καλά οργανωμένου ορθοπεδικού ιατρείου γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπίζεται πλήρως κάθε περίπτωση, τόσο διαγνωστικά όσο και θεραπευτικά. Με την χρήση του συστήματος Achilles Insight της εταιρείας General Electric μπορεί να γίνει ποσοτική εκτίμηση της οστικής αντοχής και ενδεχομένως έναρξη θεραπείας οστεοπόρωσης επί παθολογικών τιμών, ενώ η σωστή και πλήρης διαχρονική παρακολούθηση των πασχόντων από μεταβολικά νοσήματα των οστών διασφαλίζεται μέσω της τήρησης λεπτομερούς αρχείου. Με την χρήση πλατφόρμας πελματογράφου της εταιρείας Comex μπορεί να γίνει ποσοτική εκτίμηση τόσο της στάσης, όσο και της βάδισης αλλά και διόρθωση της παθολογίας, με χρήση ειδικά κατασκευασμένων ορθωτικών πελμάτων. Με την χρήση του συστήματος LogicBook της εταιρείας General Electric και την χρήση γραμμικής κεφαλής Linear, κατάλληλης για τον έλεγχο αγγείων και μυών, μπορεί να τεθεί η διάγνωση σε πλήθος παθήσεων του μυο-σκελετικού. Ωστόσο, ορθότερη διατύπωση αποτελεί όχι η διάγνωση αλλά η απεικονιστική επιβεβαίωση της ήδη τεθείσας κλινικής διάγνωσης, η οποία προκύπτει παραδοσιακά από τη λήψη του ιστορικού και την κλινική εξέταση. Επιπρόσθετο πλεονέκτημα των διαγνωστικών υπερήχων είναι η καθοδηγούμενη παρακέντηση αρθρώσεων ή κύστεων, όπως η παρακέντηση κύστεως Baker ή οι καθοδηγούμενες ενδαρθρικές εγχύσεις στις περισσότερες μείζονες αρθρώσεις, όπως το ισχίο. Ωστόσο, το κυριότερο σύμπτωμα για το οποίο αναζητείται η συνδρομή του ορθοπεδικού παραμένει ο πόνος. Η επιτυχής αντιμετώπιση του άλγους αποτελεί το ζητούμενο για τον ασθενή και πριν καταφύγει κανείς σε χειρουργικές μεθόδους, θα πρέπει να έχει εξαντλήσει το θεραπευτικό οπλοστάσιο των συντηρητικών μεθόδων. Στην περίπτωση αυτή, η εφαρμογή, μεταξύ άλλων, του βελονισμού μπορεί να βοηθήσει σημαντικά χωρίς να επιβαρύνει τον οργανισμό αλλά και χωρίς να παραβλέπονται άλλες πιθανές αιτίες του πόνου, όπως η συχνότατη στην Ελλάδα έλλειψη βιταμίνης D, άλλα μεταβολικά νοσήματα των οστών πλην της οστεοπόρωσης, ακόμα και άλλα νοσήματα που υποδύονται αρχικά μυοσκελετική παθολογία.